Bio Bouwreis 2024: bevlogen over biobased bouwen

Nico de Bont werkt niet meer met glas- en steenwol. Biobased isoleren is in principe de standaard in onze restauratie- en herbestemmingsprojecten. Vanwege de krachtige eigenschappen, omdat het zo mooi past bij een monument, en om de CO2-emissie in onze projecten verder te verlagen. We gingen op reis om met extra kennis en inspiratie onze projecten naar een nog hoger duurzaamheidsniveau te tillen. 

Op initiatief van Nico de Bont organiseerde Thomas Pijnenborgh van De Groene Bouwmaterialen de reis over het toepassen van het brede palet aan biobased bouwmaterialen. In maart reisden een groep collega’s van Nico de Bont samen met externe Bontgenoten met de trein naar Duitsland. 

"Ik ben overtuigd van de mogelijkheden van biobased materialen en nog meer van nut en noodzaak. Voor een bestendige planeet, maar ook voor het comfort voor onze klant."

Op een voormalig militair terrein in Mannheim is de duurzame wijk Spinelli ontwikkeld, met diverse houtbouw projecten.

"Naast isolatie worden andere sterke kwaliteiten, zoals akoestiek en faseverschuiving, nog onderbelicht. Het wordt tijd dat we deze kwaliteiten ook in Nederland gaan waarderen."

Terug naar natuurlijk bouwen

Er wordt vaak gedacht dat biobased materialen nieuw zijn en daarom duur en risicovol. Maar als je naar de lange termijn kijkt, heeft de bouwsector alleen in de 20e eeuw een afslag genomen. We zijn snel en veel gaan bouwen met ongezonde materialen van niet-hernieuwbare grondstoffen, gemaakt in energieslurpende processen. Al eeuwen was bouwen veel meer in balans met de natuur. De eigenschappen van natuurlijke materialen zijn duizenden jaren bekend en beproefd, zoals ook het lange leven van veel monumenten ons laat zien. 

Duurzame bouwsystemen

De groep leerde tijdens de reis de krachtige eigenschappen van biobased materialen beter kennen. Niet alleen op het gebied van thermische isolatie, maar ook voor akoestiek, brandwerendheid en vochthuishouding zijn natuurlijke materialen zeer geschikt en sterk concurrerend met gangbare materialen. Zeker als je de materialen in bouwsystemen combineert met andere groene producten die optimaal samenwerken.

Faseverschuiving: een wereld van verschil

Een eye-opener was de term faseverschuiving. Een bijzondere en onderbelichte eigenschap van biologische vezels is de grote warmteopslagcapaciteit. Het zorgt ervoor dat warmte langer nodig heeft om door het materiaal te reizen (in uren gemeten vanaf de warmtepiek buiten tot aan de warmtepiek binnen). Faseverschuiving hangt af van deze warmteopslagcapaciteit, de isolatiedikte en de dichtheid van het materiaal. Als voorbeeld: bij steenwol is de faseverschuiving 3 tot 4 uur, maar bij houtvezelisolatie is dat 10 tot 12 uur. Dat heeft grote impact! Biobased isolatie beschermt veel beter tegen hoge temperaturen in de zomer en houdt een gebouw extra lang koel.

Lees meer over faseverschuiving bij De Groene Bouwmaterialen ►

“We moeten ons in de bouwsector niet meer afvragen óf we met biobased materialen moeten bouwen, maar hóe.”

Een bezoek aan de Jazzcampus in Basel waar met hout en Isolena schapenwol isolatie de akoestiek naar internationaal topniveau is gebracht.

“Ik ben er nóg meer van overtuigd geraakt niet alleen goede voornemens te maken, maar deze vooral in daden om te zetten voor gezonde, duurzame én betaalbare gebouwen.”

Een rondleiding bij de nieuwe, CO2-neutrale Gutex productiefaciliteit in Eschbach, Freiburg

Resultaten in de praktijk

Naast diverse leerzame presentaties kreeg het reisgezelschap een rondleiding bij Gutex. Gutex maakt al sinds 1932 houtvezelproducten. In oktober 2023 opende een tweede productiefaciliteit: een immense, maar wel CO2-neutrale locatie voor houtvezel plaatmateriaal, flexibele isolatie en inblaaswol. De groep bezocht daarnaast interessante bouwprojecten in Mannheim, Freiburg en Basel om meer te leren over gemaakte keuzes bij het toepassen van biobased producten en de goede resultaten die dat oplevert in de praktijk.

Samen duurzame ambities waarmaken

De reis stond verder in het teken van onderlinge kennisuitwisseling en goede gesprekken tussen alle Bontgenoten. Het werkte inspirerend om te bedenken wat we samen voor impact kunnen maken in onze projecten. Beter voor het gebouw (energie), de gebruiker (comfort), de opdrachtgever (€) en de planeet (CO2).

Met veel dank aan:

  • Dennis Ewert, Architects for Future, Mannheim
  • Tilmann Kramolisch, directeur Nature Plus Instituut
  • Marco Zünd, architect Buol & Zünd, Basel
  • Jo Maebe en Sven Landmann, Gutex 
"Wat een hoogstaande kwaliteit kan gemaakt worden met biobased materialen. Niet alleen kwaliteit op het gebied van thermische isolatie, maar ook ten aanzien van akoestiek, esthetiek, gezondheid en zelfs geur en beleving."
"We moeten gewoon beginnen met wat wel kan, hoe klein de stap ook is. En zo maken we van biobased ook het nieuwe normaal in Nederland."

V.l.n.r.: Tobias Thoen (ERA Contour), Gerko Koenen (Hazenberg | TBI), Sanne Beckers (Nico de Bont | TBI), Ruud Schapendonk (Hazenberg | TBI), Boudewijn de Bont (Nico de Bont | TBI), Bart Deetman (Hazenberg | TBI), Thomas Pijnenborgh (De Groene Bouwmaterialen), Winifred van den Bosch (HEVO), Arjen Blokland (De Groene Grachten) en @Harriën van Dijk (VB Erfgoed & Architectuur).

Stuur artikel door