De kracht van generaties: vakmanschap doorgeven

Leermeester  Hans van Eerst (64 jaar, Uitvoerder bij Nico de Bont sinds 1985) en Martijn van Caem (28 jaar, Metselaar bij Nico de Bont sinds 2014) over de kracht van generaties.  

“Met Martijn werk ik al ruim acht jaar samen. Hij is in 2014 als leerling metselaar begonnen bij Nico de Bont. Sinds kort is Martijn ook leermeester metselaar. Nico de Bont restaureert en herbestemt uiteenlopend ‘cultuurhistorisch’ erfgoed, waaronder omvangrijke rijksmonumenten als de Domtoren in Utrecht, het ARTIS-Groote Museum in Amsterdam en Breda Botanique. Ook is er kleiner uitdagend vakwerk bijvoorbeeld in Breda, het Begijnhof, en in Arnhem, de brugpijlers van de John Frostbrug. In Naarden-Vesting zijn we betrokken bij het onderhoud van de vesting. Er ligt een plan voor de komende 20 jaar. Deze projecten voeren we uit met eigen – vaak zelf opgeleide – vakmensen”, aldus Hans.

Gewelven metselen

In 2018 werd de pas gerestaureerde Urbanuskerk in Amstelveen door een uitslaande brand helaas grotendeels verwoest. Van deze bijzondere kerk zijn de gewelven ingestort of instabiel geworden. Herstel was noodzakelijk, terwijl er maar weinig vakmensen zijn die dit ambacht nog beheersen. “Martijn heeft hier het vak van ‘metselen van gewelven’ geleerd. Dat is een kunst op zichzelf. Bijzondere metseltechnieken en aangepaste samenstelling van toe te passen materialen zijn noodzakelijk. Bij dit soort metselwerk wordt hele speciale specie gebruikt. En de steen moet kurkdroog zijn. Zo zuigt hij zich vast.''

''Met een speciale metseltechniek worden stenen gedraaid en gekanteld voor een schuin vlak. Dit is werk voor de echte specialisten en door het vakmanschap in feite onbetaalbaar. En vergis je niet in het ambacht van het timmerwerk dat erbij komt kijken”, meent Hans, die al 48 jaar in het restauratiewerk zit.

Eigen vaklieden opleiden

De Urbanuskerk is voor Nico de Bont eind 2022 opgeleverd. “Tijdens de restauratie hebben we onze eigen mensen opgeleid om dit werk te kunnen uitvoeren. Martijn zat bij de eerste lichting gewelven metselaars. Via een eigen masterclass zijn nog acht andere collega’s opgeleid en hebben we vakmensen van andere bedrijven ook de kans gegeven deze opleiding te volgen. Deze vaklui kunnen we goed gebruiken in bijvoorbeeld Naarden-Vesting, waar ook gewelven worden gemetseld”, zegt Hans.

Monumentale waterwerken

Volgens Martijn heeft hij de fijne kneepjes van dit vak van Hans geleerd. “Nico de Bont is eigenlijk de enige partij in Nederland die écht de specialisten in huis heeft. Er is heel veel restauratiewerk, ook voor het duurzame behoud van metsel- en voegwerk aan (waterbouwkundige) monumenten: forten, bruggen vestingwerken, togen, kademuren, stadswallen et cetera. Er staan dan ook volop vacatures uit”, aldus Martijn, die verheugd is over het vak dat hij nu beheerst.

Dit interview verscheen in het TBI Jaarverslag 2022 »