Duurzame en museale toekomst voor 17de-eeuws Kruithuis Den Bosch

Projectinformatie

Project Het Kruithuis
Locatie 's-Hertogenbosch
Opdrachtgever Gemeente ’s-Hertogenbosch, de Kring Vrienden van ‘s-Hertogenbosch
Architect BiermanHenket
Adviseur Kuijpers Installatietechniek

Met de restauratie en verduurzaming van het Kruithuis geven wij, in opdracht van de gemeente
’s-Hertogenbosch, dit rijksmonument nieuwe toekomstwaarde. In het gebouw komt straks een vesting- en watermuseum. Daarvoor creëren we samen met partner Kuijpers Installatietechniek een optimaal binnenklimaat, onzichtbaar weggewerkt in wanden, vloeren en plafonds. Tegelijkertijd restaureren onze vakmensen de historische gevel, waarmee het gebouw in zijn oude glorie wordt hersteld en het markante rijksmonument voor de stad behouden blijft.

Foto: Marc Bolsius

Herbestemming om verhalen te vertellen
 

De Kring Vrienden van ‘s-Hertogenbosch gaat het Vesting- en Watermuseum beheren, waar straks historische verhalen worden verteld en doorgegeven aan de nieuwe generaties. Verhalen over de plek, de Tachtigjarige Oorlog en het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629. En ook het verhaal hoe de Bosschenaren 4 eeuwen lang het water hebben ingezet om zich te verdedigen tegen de vijand. Daarnaast wordt het Kruithuis het bezoekerscentrum van de Zuiderwaterlinie, een onderdeel van het UNESCO netwerk van watermusea. 

Kruithuis Den Bosch plattegrond - Nico de Bont (c) BiermanHenket

Plattegrond nieuwe vesting- en watermuseum

Planoptimalisatie en haalbaarheid

Al in een vroeg stadium dachten we mee over de ontwerp- en uitvoeringsplannen die er lagen. Door de jaren heen voerden we restauratie- en onderhoudswerkzaamheden aan het gebouw uit, dus we kennen het Kruithuis goed. Met deze kennis en samen met de expertise van Kuijpers Installaties, die onze passie voor monumenten deelt, konden we binnen budget realistische optimalisatie voorstellen doen. In de ontwerpfase stelden wij bijvoorbeeld voor om de lift te verplaatsen van de binnenplaats naar een plek binnen de muren van het Kruithuis. Dit scheelt in kosten en doet bovendien geen afbreuk aan het monument.

Rijksmonument Kruithuis ‘s-Hertogenbosch

Het Kruithuis in ’s-Hertogenbosch is het enige in Nederland bewaard gebleven kruitmagazijn uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Na een brand dichtbij één van de vele kruidopslagplaatsen in de stad werd besloten tot de bouw van een centraal stadskruithuis buiten de stad. Aan de hand van het ontwerp van Van der Wege werd tussen 1618 en 1620 het Bossche stedelijk Kruithuis gebouwd. Het zeshoekige gebouw van baksteen en natuursteen heeft zijn oorspronkelijke vorm door de jaren heen behouden.

Bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch | Kruithuis 1900-1920

In de 19e eeuw, bij de aanleg van de Zuid-Willemsvaart (1823-1826), ging de dikke buitenmuur dienstdoen als grondkering van de kanaaldijk. In de eerste helft van 20ste eeuw had het vooral een militaire functie. Na de tweede wereldoorlog werd het eigendom van de gemeente en vonden er cursussen ‘kerkelijke architectuur’ onder leiding van Dom. H. van der Laan O.S.B. plaats. Hieruit is de bekende architectuurstroming van de ‘Bossche School’ voortgekomen. Ook gebruikte Het Brabants Orkest het gebouw als repetitielokaal. In 1964 werd het historische gebouw door Nico de Bont gerestaureerd. Later vonden de Gemeentelijke Tentoonstellingsdienst en van 1972-1994 het Stedelijk Museum voor Hedendaagse Kunst er onderdak. In 1975 werd het gebouw opnieuw grondige gerestaureerd, tegelijk met het herstel van de oude gracht met brug.