Restauratie en reconstructie waterpoort en stadsmuur in Den Bosch
Midden in het centrum van Den Bosch, bij het standbeeld van Dieske, ligt een verborgen plekje: het Herman Moerkerkplein. Hier vind je de Waterpoort, een van de laatst zichtbare resten van de Bossche stadsmuur uit de 13de eeuw. Tot de 15e eeuw lag hier de binnenhaven van de stad. Met de restauratie en reconstructie van de waterpoort en stadsmuur geven we een stukje historische waarde terug aan de binnenstad van Den Bosch.
Een deel van de middeleeuwse weergang in de stadsmuur is gereconstrueerd volgens historische bouwmethoden. De restanten van de oude waterpoort zijn opgebouwd met een eigentijdse staalconstructie die de historische contouren op een nieuwe manier doet herleven. Ook is een stuk van de gedempte Binnendieze weer opengelegd. De plek is ingericht als een klimaatadaptief stadsparkje.
Werkzaamheden
De restauratie en reconstructie van het Herman Moerkerkpark hebben wij in twee fasen uitgevoerd. In de eerste fase namen we de restauratie van de waterpoort, de reconstructie van de weergang en het herstel van de kademuur onder handen. Ook restaureerden wij de perceelscheidingsmuur tussen het nieuwe park en de openbare weg.
Openleggen Binnendieze
In de tweede fase hebben we weer een stuk gedempte Binnendieze opengelegd en is het park en de aansluiting met het Gasthuiskwartier gerealiseerd. In het vernieuwde stuk Binnendieze is een drijfvuil opvangvoorziening geplaatst.
Vakschool: jonge vaklieden leren het ambacht
Voorafgaand aan de restauratie hebben we een te slopen tuinmuur gebruikt om jonge vaklieden op te leiden in het metselambacht. De reconstructie van de historische weergang leverde ook een hele mooie leerschool voor de Nico de Bont Vakschool leerlingen.
Meer dan 40.000 speciale metselstenen zijn op historische wijze gebakken die perfect passen bij de middeleeuwse stadsmuur. Deze zogenaamde kloostermoppen zijn veel groter dan reguliere bakstenen en wegen wel 7 kilo per stuk. Zowel de productie van de stenen als het werken aan de stadsmuur met dit product vraagt om veel vakmanschap en het leren van een nieuw ambacht.
Historie
De Waterpoort aan het Herman Moerkerkplein was oorspronkelijk een onderdeel van de eerste ommuring van de stad. Deze stadsmuur werd in het begin van de dertiende eeuw gebouwd. De muur omsloot niet veel meer dan de huidige Markt en de omgeving. Er werden drie landpoorten gebouwd bij de hoofdwegen en twee waterpoorten bij de waterwegen.
Via de waterpoorten werd het water van de Aa en de Dommel aan de zuidoostzijde de stad in- en aan de noordzijde uitgeleid. De stroom die door de ommuurde stad werd geleid, was in de oudste periode de stadshaven. De Diezetak die door de stad werd geleid werd later de “Marktstroom” genoemd.
In de veertiende eeuw was de veel ruimere stadsmuur klaar. Hierdoor werden grote delen van de eerste stadsmuur overbodig en gesloopt. Enkele muurdelen, poorten en torens bleven gespaard. Ze werden gebruikt als bouwmuur of herbestemd. Zo ook de beide torens van de Waterpoort.
