Herbestemming Kruithuis tot museum in Den Bosch
Het Kruithuis in 's-Hertogenbosch is het laatste nog bestaande kruithuis uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) in ons land. Het rijksmonumentale Kruithuis is een opvallend zeshoekig gebouw van baksteen en natuursteen.
Wij hebben het Kruithuis in opdracht van gemeente 's-Hertogenbosch duurzaam gerestaureerd en getransformeerd ten behoeve van de herbestemming tot nieuw vesting- en watermuseum. Kring Vrienden 's-Hertogenbosch opende in het voorjaar van 2024 het nieuwe Museum Kruithuis, een nieuwe toeristische trekpleister voor de stad.
Verduurzaamd van energielabel E naar A++
Een groot onderdeel van het project bestond uit het isoleren van de indrukwekkende houten kap en het vervangen van de leien. De oude leien zijn hergebruikt als wandbekleding bij de entree van het nieuwe museum. Ook het naastgelegen geweermakershuisje uit de 19e eeuw is zorgvuldig gerestaureerd. In dit gemeentelijk monument zijn alle technische installaties verwerkt.
De vloer van de begane grond is geïsoleerd en alle vloeren zijn voorzien van vloerverwarming. Isolerende achterzetramen en nieuw een klimaatsysteem gevoed door een warmtepomp zorgen voor een comfortabel en energiezuinig binnenklimaat.
De vele duurzame oplossingen die zijn toegepast zorgen ervoor dat het 17e-eeuwse rijksmonument van energielabel E naar A++ is gegaan. De zeer dikke metselwerkmuren hoeven niet geïsoleerd te worden, deze zijn 400 jaar geleden al duurzaam gebouwd!
Vesting- en watermuseum
Het verhaal over de plek, de Tachtigjarige Oorlog en het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629. En ook het verhaal hoe de Bosschenaren eeuwenlang het water hebben ingezet om zich te verdedigen tegen de vijand. In het vesting- en watermuseum beleef je verschillende verhalen. Op de begane grond van het Kruithuis komt het watermuseum en het bezoekerscentrum van de Zuidwaterlinie. Op de eerste verdieping is het vestingmuseum te vinden. Op de binnenplaats komt een terras met horecagelegenheid. De openbare ruimte rond het gebouw wordt opnieuw ingericht tot stadspark.
Historie
Na een brand nabij een van de kruitopslagplaatsen in Den Bosch werd tijdens het Twaalfjarige Bestand (1609-1621) besloten tot de bouw van een nieuw stadskruithuis.
Het gebouw, naar ontwerp van stadsarchitect Jan van der Wege, heeft slechts één toegangspoort, van de stad af. Het dak van het gebouw heeft een lichte constructie en ook de muren rond de binnenplaats zijn minder dik. Bij een eventuele ontploffing zou de druk daardoor omhoog gaan en van de stad af.
Het Kruithuis is een zeshoekig gebouw. Aan de stadszijde werd het gebouw afgesloten met een dikke muur met een overdekte galerij. De buitenmuren van het gebouw zijn wel 1 meter dik. Er zijn twee gemetselde, zeshoekige traptorentjes met wenteltrap.
Acht jaar na oplevering, na de inname van de stad, kwam het gebouw in Staatse handen. Hieraan herinnert het wapen van de Republiek der Verenigde Nederlanden boven de toegangspoort.
In 1947 kwam het gebouw weer in handen van de gemeente. Dom. H. van der Laan gaf hier cursussen ‘kerkelijke architectuur’, dat leidde tot de bekende ‘Bossche School’ architectuurstroming. Het werd ook als repetitieruimte gebruikt door Het Brabants Orkest en later was het Stedelijk Museum voor Hedendaagse Kunst er gehuisvest.