Project | Landgoed Eikenburg |
Locatie | Eindhoven |
Opdrachtgever | Stichting Trudo | Eindhoven |
Architect | De Loods architecten en adviseurs b.v. | Aarle-Rixtel |
Wie een paar jaar geleden rondliep op Landgoed Eikenburg aan de Aalsterweg in Eindhoven, zag het hoofdgebouw wellicht als een verlaten herinnering aan wat ooit een florerend klooster was. Maar dat is veranderd! ‘Eikenburg’ is begonnen aan een tweede jeugd.
Landgoed Eikenburg is een prachtig gebied. Veel groen en bomen, mooie oude gebouwen en tussen de ruisende bladeren de verhalen van een rijk verleden. Het is sinds 1894 de leefomgeving van de Broeders van Liefde. Een hechte, maar inmiddels wel kleine kloostergemeenschap met haar wortels in het Belgische Gent. Ooit leefden hier tientallen broeders die samen het hele terrein onderhielden. Hun hoofdgebouw huisvestte niet alleen het klooster en de kapel, maar ook diverse scholen, waaronder de middelbare school Sint-Joris. Daar werkten veel van hen ook. Hun bewonersaantal nam de laatste decennia echter sterk af en de school verhuisde. Trudo adviseerde de Broeders af en toe omtrent beheer en onderhoud van de gebouwen. Toen het hoofdgebouw enkele jaren terug voor het grootste deel leeg kwam, vroegen zij Trudo om advies over herbestemming. Met de komst van de nieuwe abt kwam een en ander in een stroomversnelling en heeft Trudo per 1 januari 2015 het héle terrein van hen overgenomen."
Dronefotografie: HORYON
In de eerste fase van de herontwikkeling is het hoofdgebouw onder handen genomen. Hier bevonden zich de kamers van de laatste broeders. Daarnaast is er het provincialaat gevestigd. Dit is het kantoor van de zogenoemde ‘Europese Provincie van de Broeders van Liefde’. En dan is er nog de kapel. Deze drie onderdelen blijven voorlopig allemaal ongewijzigd voortbestaan, al gaan twee van de zeven broeders wel verhuizen naar de nieuwe woonvleugel. De rest van het gebouw is herbestemd voor woningbouw.
De voormalige schoolvleugel is van buiten helemaal intact gelaten. Ook de structuren van binnen zijn ongewijzigd gebleven. Deze passen namelijk prima bij de woonplannen. De lange gangen zijn behouden gebleven, net zoals de grote lokalen en veel van de originele details, zoals het trappenhuis, met veel glas-in-lood en mooie tegels."
De werkzaamheden aan de achtervleugel van het hoofdgebouw - het zogenaamde pensionaat - zijn het best te omschrijven als ‘interne sloop en nieuwbouw’. We laten de gevels staan, maar halen aan de binnenkant alles weg. We doen dit zowel vanwege de kwaliteit als de structuur. De muren, leidingen en vloeren: alles verkeerde in een te slechte staat. Het geheel is ook moeilijk als woongebouw in te delen. De structuur van de schoolvleugel wordt doorgetrokken naar het achterste deel, dus met lange gangen en hoge lokalen, die goed bereikbaar en technisch weer op orde zijn.
Er moest creatief nagedacht worden. Het is toch een Rijksmonument……dat geeft voor- en nadelen en die moesten we op een goede manier oplossen. Dat is overigens ook een belangrijke reden geweest waarom Trudo voor Nico de Bont heeft gekozen als bouwpartner. In de aanbestedingsprocedure is door Trudo aangegeven: ‘Dit is wat er ligt, dit is wat we ermee van plan zijn. Denk eens mee na over hoe we dat goed kunnen doen.’ Nico de Bont kwam volgens Trudo met de slimste ideeën en wisten deze ook financieel goed te onderbouwen." Ook had Nico de Bont al eerder samengewerkt met De Loods. Deze samenwerking, onze kennis van monumentale gebouwen en onze creatieve ideeën gaven Trudo het benodigde vertrouwen om voor ons te kiezen.
Hoe zijn de uitdagingen dan opgelost? Ieder lokaal - van vier meter hoog - vormen we om tot één kleine, speels ingedeelde woning met verschillende niveaus. Zo kom je straks binnen op de originele vloer waar de woonkamer is. Dan ga je met een paar treden naar een verdiepinkje ter hoogte van de huidige vensterbank, waar de keuken komt. Door deze verhoging zijn de ramen ineens openslaande deuren geworden, met een balkon aan de buitenzijde. Vervolgens kan je met nog een vaste trap naar een kleine extra slaap- of opbergverdieping. Zo hebben we van een klaslokaal van 46 vierkante meter een verrassende kloosterloft weten te maken."
De woningen komen straks allemaal als sociale huurwoningen op de markt. Deze woningen staan op een landgoed van 30 hectaren met veel bos en groen. Dit voorrecht wilde Trudo graag bereikbaar maken voor mensen met de kleinste portemonnee, zoals jongeren, licht verstandelijk beperkten en ‘topsportstudenten’ van het Sint-Joris. Maar... daar vragen zij dan wel wat voor terug. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk voor de ouderen op het landgoed, onderhoud aan bossen en tuinen of het organiseren van gezamenlijke bewonersactiviteiten. Hiermee hoopt Trudo er op een cultuur van ‘samen wonen en leven’ te creëren die past bij de historie.
Planning
Nico de Bont is inmiddels gestart met de bouw. Als alles volgens planning verloopt, kunnen de eerste bewoners eind 2017 hun woning betrekken.
Fotografie: Norbert van Onna