Verduurzaming grachtenpand Oudezijds Voorburgwal in Amsterdam
|
Het monumentale grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal 136 in Amsterdam is verbouwd tot duurzame appartementen en kantoren. Sociaal vastgoedbedrijf NV Zeedijk kocht het pand uit 1733 in 2018 met als doel het monumentale erfgoed te behouden voor de toekomst. Het rijksmonument was hard toe aan grootschalige restauratie. Dit grachtenpand is een pilot voor de rest van de buurt. Het grachtenpand kan bestempeld worden als hét voorbeeld van een duurzame verbouwing voor de vele monumentale panden in de historische binnenstad van Amsterdam. |
In opdracht van NV Zeedijk heeft Nico de Bont het grachtenpand gerestaureerd en verduurzaamd. Werkzaamheden zijn verricht aan de fundering, het metsel- en voegwerk, de raamkozijnen en het dak. Een aangebracht duurzaam inbouwpakket zorgt ervoor dat het pand nu geschikt is als woning en bedrijfsruimte.
Op het dak van het pand komen zonnepanelen. De ramen, muren en houten balken zijn goed geïsoleerd. De gebruikte (isolatie)materialen zijn zoveel mogelijk biobased. Het pand is van het aardgas af en heeft een warmtepomp en vloerverwarming. Energie wordt ook met behulp van een ‘groene paal’ rechtstreeks uit de grond gehaald.
Transport over water
De verbouwing is zo duurzaam mogelijk uitgevoerd. Zo ging het transport van bouwmaterialen over water met elektrisch vervoer om de kwetsbare kademuren te ontlasten, de overlast op de krappe straat voor de buurt te verminderen en de CO2-uitstoot te beperken.
Grondige isolatie
Door de goede isolatie krijgt het grachtenpand energielabel B. De energiebesparing gaat hard richting de 90 procent. Op één verdieping zitten de oude, ambachtelijk gemaakte ruiten nog in de sponningen. Die moesten blijven, dus daar is de tocht bestreden met isolerende achterzetramen. Op alle andere verdiepingen is modern isolatieglas gekomen.
De isolatie is goed genoeg om het hele pand te kunnen verwarmen met warmtepompen. De benodigde elektriciteit wordt deels opgewekt met 22 zonnepanelen op het dak die, zoals verplicht bij monumenten, vanaf de straat niet te zien zijn. De verwarming voor de vier woonverdiepingen komt deels uit de ondergrond via warmtewisselaars die zijn weggewerkt in een speciaal soort heipalen. Door de grondige isolatie wordt het ook eindelijk stil op de woonetages in deze drukke buurt.
Historie
Voordat het pand gebouwd werd, zat op deze plek een bierhandelaar. In 1733 werd het pand met een klokgevel in Lodewijk XIV-stijl gebouwd. Aan de zijgevel is bij het zoldergedeelte een goederenluik met rolelement. Het heeft verschillende functies gehad, zo was het in de jaren ’30 van de 20e eeuw drukkerij De Hoop. Links van de deur was toen de extra ingang van een pension. Vanaf de jaren ’80 is in de kelder van het pand een seksshop gevestigd geweest.
Met de renovatie van het grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal wordt meteen de kenmerkende gevelsteen met het gezicht van admiraal Cornelis Tromp (1629-1671) in een nieuw licht gezet. Op de gevelsteen is hij te zien met de zwarte bediende die hij voor zijn vrouw meenam uit Angola. Amsterdamse scholieren werken aan een ontwerp voor een nieuw ornament naast de gevelsteen dat de herinnering aan het slavernijverleden compleet moet maken.
Het pand in 1953