Restauratie De Hollandsche Manege
Projectinformatie
| Project | De Hollandsche Manege |
| Locatie | Amsterdam |
| Opdrachtgever | Stadsherstel Amsterdam |
| Architect | Architectenbureau J. van Stigt |
De Hollandsche Manege in Amsterdam is de oudste rijschool van Nederland en tevens oudste stadsmanege van Europa. De geschiedenis van deze stadsmanege gaat terug tot 1744. De huidige manege, een rijksmonument, werd gebouwd in 1882 naar voorbeeld van de Spaanse rijschool in Wenen. Het rijkelijk versierde interieur van het in neo-classicistische stijl opgetrokken gebouw kenmerkt zich vooral door de ijzeren dakkap en balustrades van het hoofdgebouw en de uit ijzer en glas vervaardigde overkapping van de doorgang van de vestibule naar het hoofdgebouw.
Eind 2018 heeft Stadsherstel Amsterdam het gebouw gekocht van de Gemeente Amsterdam. Jarenlang is gedegen onderhoud uitgebleven en dat is de reden dat de manege een grote restauratie nodig heeft. Om de functie als manege te kunnen behouden en het Rijksmonument een toekomst te geven wordt onder andere de functie van “Het levend paardenmuseum” uitgebreid en worden de stallen aangepast naar de huidige dierenwelzijn eisen.
Meer informatie?
Eddy de Veer
Onze werkzaamheden
Nadat de manege vrij gemaakt is van een dikke laag stof starten wij met het schilderwerk in de rijk gedecoreerde rijzaal. De binnenzijde van het dak krijgt de monumentale uitstraling terug door het aanbrengen van op maat gemaakte panelen in samenwerking met Pantar. (Pantar biedt werk en begeleiding aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt).
Ook de vestibule krijgt een deel van de oorspronkelijke kapconstructie terug door een geïmiteerd spant te plaatsen en het dak door te trekken. Hierdoor komt de plaquette na een grondige restauratie weer mooi in het zicht. In de flamboyante foyer en het trappenhuis worden de sierlijke stucplafonds hersteld, de gemarmerde lambrisering in het trappenhuis in oude glorie teruggebracht en de monumentale trap wordt terughoudend gerestaureerd.
Naast de restauratieve werkzaamheden voeren we ook onderhoud uit aan de daken, het straatwerk en alle binnen – en buitenschilderwerken. De huidige paarden stands worden dubbel zo groot gemaakt en de gietijzeren kammen worden in de andere stallen herplaatst zodat de paarden meer sociaal contact kunnen hebben. De paarden krijgen grotere drinkbakken en slowfeeders om verveling en maagzweren tegen te gaan. Op diverse posities worden asbest plafonds verwijderd waarmee direct ruimte wordt gecreëerd voor nieuwe installaties.
Aan het einde van de restauratie is het monument weer klaar voor de toekomst!
Gebouw blijft in gebruik
Omdat de paarden niet een jaar lang ergens anders gestald kunnen worden waardoor het bedrijf stil ligt draaien het museum en de manege door tijdens de restauratie. Een uitdaging omdat er naast de vele toeristen voor “Het Levend Paardenmuseum” en andere activiteiten ook zo'n 700 paardrijlessen per week worden gegeven.
Deze situatie is uniek en vraagt om veel overleg met de beheerders van de manege en heldere afspraken hierover. De afzettingen zijn voor de veiligheid van de bezoekers van de manege maar ook voor onze vakmannen. Aan de start van de werkzaamheden krijgen onze vakmannen een uitleg over de do’s en ’don’ts bij de omgang met paarden.
Duurzaam monument
De werkzaamheden worden uitgevoerd met veel aandacht voor de omgeving en het klimaat. Het woon/werkverkeer van onze voorman en andere medewerkers vindt plaats op de fiets, de onderaannemers carpoolen en de aanvoer van materialen wordt zoveel mogelijk gecombineerd, zodat de verkeersstromen zoveel mogelijk worden beperkt.
Door het plaatsen van 2 luchtgekoelde warmtepomp installaties en een gebalanceerde ventilatiesysteem met warmte terugwin systeem kan de manege vanaf 2020 volledig in haar eigen warmte en energie voorzien. Dit in combinatie met de eerder, door Stadsherstel Amsterdam, geplaatste IBPV zonnepanelen (maar liefst 492 stuks). Tijdens de restauratie zullen ook diverse materialen worden hergebruikt, bijvoorbeeld de oude kammen en houten schotten (tussenwanden van de boxen).
Historie van het pand
In de Hollandsche Manege konden de gegoede burgerij van Amsterdam en leden van het koninklijk huis de rijkunst beoefenen. De oorspronkelijke Hollandsche Manage werd in 1744 gebouwd en stond op de hoek van de Lijnbaansgracht/Leidsegracht. Het complex omvatte stallen voor 60 paarden en een pikeurswoning. Het gebouw werd afgebroken in 1881 toen de Leidsegracht werd doorgetrokken naar de Singelgracht. Het werd vervangen door het huidige neoclassicistische gebouw aan Vondelstraat 140, aan de noordoostkant van het Vondelpark, dat destijds veel door ruiters gebruikt werd. Het bouwwerk uit 1882 werd ontworpen door de destijds zeer populaire bouwmeester A.L. van Gendt, bekend als architect van het Concertgebouw en de Stadsschouwburg.
Begin jaren 1970 dreigde het gebouw te worden gesloopt. Joop Ritmeester van de Kamp, voorzitter van de Vereniging "De Hollandsche Manege", wilde het gebouw afbreken en een nieuwe manege in het Amsterdamse Bos bouwen. De sloop werd afgeblazen na heftige protesten. In 1986 werd het gebouw geheel gerestaureerd. In 2007 vierde de manege haar 125-jarige jubileum.