Vakwerk bij restauratie en reconstructie 13de-eeuwse waterpoort en stadsmuur

Projectinformatie

Project Herman Moerkerkpark
Locatie 's-Hertogenbosch
Opdrachtgever Gemeente 's-Hertogenbosch
Architect Hans van Heeswijk architecten

Met de restauratie en reconstructie van de 13de-eeuwse waterpoort en stadsmuur bij het Herman Moerkerkpark geven we een stukje historische waarde terug aan de binnenstad van 
’s-Hertogenbosch. Het park wordt straks de verbinding tussen de bestaande binnenstad en het nieuwe Gasthuiskwartier.

Voor dit binnenstedelijk project is veel precisie en vakmanschap nodig. Zo maken we onder andere dwars door de zestig centimeter dikke historische muur een nieuwe fundering.  Deze draagt straks de nieuwe staalconstructie die de contouren laat zien van de waterpoort zoals die vroeger was. Een huzarenstukje, zeker op zo’n kleine bouwplaats.

Samenwerking in bouwteamverband

Omdat dit zo’n bijzonder stukje historische binnenstad is, zocht de gemeente ’s-Hertogenbosch een gespecialiseerd restauratiebedrijf, waarvan ze zeker wisten dat ze de klus kwalitatief goed en volgens planning konden realiseren. Op basis van de ervaring in andere Bossche projecten heeft de gemeente een samenwerking in bouwteamverband opgestart. Samen bouwen we aan de historie van de stad.

“We hadden de muur in de oorspronkelijke staat terug kunnen bouwen”, vertelt Bas van Zwam, projectleider gemeente
’s-Hertogenbosch
, “echter we kiezen er als gemeente bewust voor om dat op een eigentijdse manier te doen. Daarom plaatsen we op de restanten een stralen constructie die laat zien hoe groots en imponerend de poort destijds was. Omdat we al vaker met de experts van Nico de Bont gewerkt hebben, hoeven we niet uit te leggen wat we bedoelen. Het is prettig om een sparringpartner te hebben die binnen budget technische oplossingen kan aandragen. Door hen al in de voorbereiding te betrekken werd vroegtijdig kennis ingebracht, waardoor we konden versnellen in het proces.”

Jonge vaklieden leren het metselambacht

Gefaseerde aanpak

De restauratie en reconstructie van het Herman Moerkerkpark voeren wij in twee fasen uit. In de eerste fase nemen we de restauratie van de waterpoort, de reconstructie van de weergang en het herstel van de kademuur onder handen. Ook restaureren wij de perceelscheidingsmuur tussen park en openbare weg. Voorafgaand aan de restauratie mochten we van de gemeente een te slopen tuinmuur gebruiken om jonge vaklieden op te leiden in het metselambacht.

In de tweede fase van het project leggen we opnieuw een gedeelte van de Binnendieze open en realiseren we het park en de aansluiting met het Gasthuiskwartier. In de Binnendieze realiseren we tevens een drijfvuilopvangvoorziening.

In het najaar van 2023, als de nieuwe stadstuin gereed is, leveren we het Herman Moerkerkpark op. Dit verloren stukje Den Bosch wordt een markante binnenstedelijke ontmoetingsplaats, een natuurlijke verbinding tussen de oude en nieuwe stad.

 

In de Media

Video Gemeente Den Bosch | Historisch stukje Den Bosch wordt weer tot leven gebracht

Midden in het centrum van ’s-Hertogenbosch, tussen Hotel Central en het Gasthuiskwartier, ligt een verborgen plekje: het Herman Moerkerkplein. Hier vind je de Waterpoort, een van de laatst zichtbare resten van de Bossche stadsmuur uit de 13de eeuw. Deze muur was onderdeel van de eerste ommuring van de stad. Tot de 15e eeuw lag hier de binnenhaven van de stad. Veel Bosschenaren zullen het kennen als de plek waar Dieske staat.

Dieske is een prachtige beeldengroep, tussen 1991 en 1994 gemaakt door het Helvoirtse kunstenaarsechtpaar Jean Bremers (1935) en Marianne Bremers-Deiman (1943 - 2020). Het verwijst naar de legende van Dieske die verovering van ’s-Hertogenbosch voorkwam door in de Binnendieze te plassen. 

 

Archeologen hebben in 1992, 2015 en 2017 onderzoek gedaan naar de Waterpoort. Het doel van het laatste onderzoek was het verder weghalen van het maaiveld, zodat meer van de oorspronkelijke toren zichtbaar is. Het archeologisch onderzoek is gebruikt voor de herinrichting van het Herman Moerkerkpark. De bijzondere resten van de 13e-eeuwse watertoren en stadsmuur blijven zichtbaar. Ook tijdens deze restauratie en reconstructie zijn er archeologische resten onder de grond gevonden en onderzocht.

De herinrichting van het Herman Moerkerkplein wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Noord-Brabant.