Restauratie en onderhoud Vestingwerken 's-Hertogenbosch
In 1999 is een ontwikkelingsplan opgesteld voor restauratie van de Vestingwerken van de stad ’s-Hertogenbosch. Dit plan omvat de restauratie én toevoegingen op diverse plekken om de historie meer zichtbaar en beleefbaar te maken. Nico de Bont voert de restauratiewerkzaamheden gefaseerd uit en werkt doorlopend aan verschillende onderdelen van de hele vesting.
Het restaureren van de vestingmuren in een intensief gebruikte omgeving vraagt om een andere manier van werken om de omgeving niet te belasten en om nieuwe technische oplossingen. Wij werken bijvoorbeeld met pontons en op maat gemaakte taatskuipen om vanaf of vanuit het water te kunnen werken aan de muren en bastions.
Een overzicht van de deelprojecten tot nu toe:
- Bastion Sint Antonie (jaren '90)
- Sint Janssingel stadsmuur (2009)
- Westwal (2010)
- Bastion Maria (2010)
- Vonk en Vlam (2012)
- Bastion Baselaar (2013)
- Halve Maan I (2015)
- Ravelijn (2016)
- Binnenhaven (2016-2019)
- Groot onderhoud Vestingwerken Zuidzijde (2018-2022)
- Halve Maan II (2022)
- Wilhelminaplein fase 2: reconstructie stadsmuur en beplanting Pieckepoort (2022)
- Groot onderhoud Vestingwerken Noordzijde (2020-2024)
Reconstructie Bastion Maria
Als onderdeel van het ontwikkelingsplan Westwal Keert Weer (WWKW) is het plan voor de restauratie van het Bastion Maria ontwikkeld. Bij archeologisch onderzoek waren de aanzetten van de flanken van het uit het zicht verdwenen bastion aangetroffen. Deze restanten gaven de aanleiding om het muurwerk zodanig te reconstrueren dat het bastion weer een beeldbepalend element aan de stadsrand is geworden.
In het zuidelijk deel van de binnenstad was de aanleg van een bergbezinkbassin nodig om overtollig regenwater tijdelijk op te vangen. Het volume van Bastion Maria bood hiervoor voldoende ruimte.
Restauratie vestingmuur Vonk en Vlam
Bij de vestingmuur vanaf de Pettelaarseweg tot aan Bastion Baselaar, waar tegenwoordig de parkeergarage Sint-Jan zich bevindt, was duidelijk te zien dat de muur aan restauratie toe was. Een deel van de gemetselde buitenschil was al ingestort. De restauratie is uitgevoerd met maximaal behoud van authentiek materiaal en waardevolle muurvegetatie. Deze methode, het zogenaamde 'bevroren verval', hebben we eerder succesvol toegepast bij de Westwal.
Als voorbereiding op de aanleg van de parkeergarage Sint-Jan werd de complete vestingmuur fasegewijs tot aan de fundering vrij gegraven en waar nodig hersteld. Op sommige plaatsen betekende dit dat de muur over de volledige hoogte van 5 meter blootgelegd werd. Nu is de complete muur weer in zijn historische omgeving inclusief gracht en voorland zichtbaar.
Restauratie Ravelijn
Uitgangspunt voor de restauratie was het Ravelijn zichtbaar te maken en als militair erfgoed een plaats te geven in de parkstrook tussen de nieuw te bouwen Bartenbrug en de al door ons gerestaureerde Halve Maan. We hebben de flankmuur met de bordestrap gerestaureerd en tot hun oorspronkelijke vorm en maat teruggebracht.
Het Ravelijn is het enige onderdeel van de 18de-eeuwse verdedigingslinie dat uit eerdere tijd stamt en tijdens het 12-jarig bestand (1609-1621) is gebouwd.
