Verduurzaming Universiteitsbibliotheek Utrecht

Written by Ingrid Cremers
09 sep 2020

In het hart van studentenstad Utrecht zijn wij begonnen met de verduurzaming en het onderhoud van de monumentale gevels van de Universiteitsbibliotheek. Het gaat om zeven unieke gebouwen van het complex dat is gesitueerd rondom een vierkante binnenplaats (Basse Coure). Sommige panden dateren nog uit de tijd van Napoleon, die op deze locatie een eigen burcht had. Dagelijks bezoeken circa 2.000 studenten van onder andere de faculteit geesteswetenschappen deze plek om boeken te raadplegen of om te studeren. “De uitvraag was dan ook om met zo min mogelijk overlast, tegen een zo laag mogelijk prijs in te schrijven,” vertelt Nout van Kasteren, uitvoerder bij Nico de Bont.

Dus kozen wij voor een slim gefaseerde aanpak, waarbij wij gebouw voor gebouw onder handen zouden nemen. Onderaannemers haakten we in de aanbestedingsfase al aan, zodat ‘bij opdracht’ ook iedereen in de startblokken zou staan. Nout: “Maar toen kwam corona, waardoor er nu nauwelijks studenten komen op deze normaal gesproken dynamische plek. Daarom hebben we de aanpak aangepast en starten we nu in drie fasen de zeven gebouwen tegelijkertijd. Dit is minder ingrijpend, maar we zijn wel met meer disciplines tegelijk aan het werk, wat in coronatijd weer voor andere uitdagingen zorgt. In de Bouwvak werken we door, om volgens een strakke planning aan het begin van het nieuwe collegejaar ver klaar te zijn. Zo kunnen we de overlast voor studenten tot een minimum beperken.”

Vacuümbeglazing

Het belangrijkste onderdeel van de monumentale verduurzaming is het vervangen van de bestaande beglazing door een hoogwaardig isolerende vacuümbeglazing. Deze bestaat uit twee glasplaten met een vacuüm gezogen ruimte ertussen en een laag monumentenglas, dat zorgt voor behoud van een historische uitstraling. Het vacuümglas laat geen warmte, lucht of geluid door en vormt een hele verbetering op het gebied van duurzaamheid. Daarbij is dit glas maar 8 tot 11 mm dik en past het daardoor goed in de monumentale kozijnen. In totaal worden circa 1.300 nieuwe ruiten vervangen. Dit glas – dat ook bij een eerder restauratieproject van de universiteit is gebruikt – draagt bij aan de doelstelling van de Universiteit Utrecht om in 2030 CO₂ neutraal te zijn.

Kozijnen, gevels en daken

“Voordat de nieuwe beglazing wordt geplaatst, voeren we ook onderhoud- en herstelwerkzaamheden uit aan de stalen en houten kozijnen,” vervolgt Nout. “We restaureren bovendien het monumentale gevelmetselwerk en verwijderen plaatselijk dikke lagen stucwerk. Ons stukadoorsbedrijf brengt vervolgens een nieuwe stuclaag aan volgens een damp-open-systeem dat zorgt voor de betere ventilatie. Daarnaast worden plaatselijk de dakbedekking en hemelwaterafvoeren vervangen en herstellen we de glas in lood panelen van het Hoofdgebouw.”

Communicatie en samenwerking

De centrale ligging midden in de historische binnenstad van Utrecht brengt weinig belemmeringen met zich mee. Wij zijn bekend in de omgeving door onze betrokkenheid bij de restauratie van de Dom en ’t Hoogt. “De grootste uitdaging op dit project zit in de planning,” besluit Nout. “Er mag niet te veel tegenzitten om de deadline van begin oktober te halen. Communicatie met de opdrachtgever en de weinige gebruikers speelt hierin een belangrijk rol. Net als de samenwerking met de gespecialiseerde onderaannemers als glaszetter en stukadoor.”

De fotografie bij dit artikel: Dick Boetekees